مدل ریاضی چند هدفه انتخاب تأمین‌کننده سبز (مورد مطالعه : زنجیره تأمین ایران خودرو)

در چند دهه گذشته، به علت بروز آثار مخرب زیست‌محیطی سازمان‌ها بر جوامع، فشارهای زیادی از جانب دولت‌ها و گروه‌های مردم‌نهاد بر سازمان‌ها برای رعایت جوانب زیست‌محیطی در فعالیت‌های آنان و به‌ویژه زنجیره‌های تأمین آنها وارد شده است. برای دستیابی به زنجیره‌تأمین محیط‌زیست دوست یا سبز، نقش تأمین‌کنندگان- به عنوان نقطه شروع زنجیره تأمین- بسیار مهم است. بنابراین برای ارزیابی و انتخاب تأمین‌کنندگان، علاوه بر معیارهای سنتی مانند قیمت، تحویل، کیفیت و... استفاده از شاخص‌هایی جدید که علاوه در برگیری مسائل زیست‌محیطی، متناسب با صنعت مورد نظر باشند، ضرورت دارد. در این پژوهش با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از معیارهای اقتصادی و زیست‌محیطی، یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی عدد صحیح چند هدفه برای مسئله انتخاب تأمین‌کننده سبز و تخصیص سفارش در شرایط چند محصولی، منبع‌یابی چندگانه و تک دوره‌ای ارائه می‌شود. مورد مطالعه این تحقیق بخشی از زنجیره تأمین ایران‌خودرو است که در آن فرایندهای انتخاب تأمین‌کننده و تخصیص سفارش مربوط به تعداد 31 قطعه از چهار نوع محصول نهایی که به‌وسیله 45 تأمین‌کننده عرضه می‌شوند، بررسی می‌شود. مدل ریاضی پیشنهادی برای زنجیره تأمین مورد مطالعه 507 محدودیت و 449 متغیر تصمیم دارد. مدل ریاضی پیشنهادی با استفاده از روش محدودیت اپسیلون حل شده و ارزش کل خرید سبز محاسبه می‌شود. نتایج حل و تحلیل حساسیت مدل پیشنهادی بر مورد مطالعه نشان می‌دهد که با افزایش اهمیت مسائل زیست‌محیطی در زنجیره تأمین مورد مطالعه، ارزش کل خرید سبز افزایش پیدا می‌کند.